Inkowie z Machu Picchu

INKOWIE z MACHU PICCHU

Skąd przybył lud, który stworzył najpotężniejsze państwo na kontynencie Ameryki Południowej? Był to lud Dzieci Słońca, od tytułu używanego przez władców-królów ówczesnych Peruwiańczyków. Tytuł Inca przypisany był wyłącznie królowi-bogowi narodu, który główną siedzibę miał w andyjskiej dolinie. Wybrane miejsce nazwano „pępkiem świata” – Cusco. Konkwistadorzy hiszpańscy przypisali imię Inka klasie rządzącej, członkom rodziny królewskiej, kapłanom i całkiem licznej grupie gubernatorów nawet odległych prowincji. Niesłuszne zatem określenie narodu, czy wręcz rasy ludzkiej, pokutuje do dziś i powszechnie nazywa się Indian żyjących w Andach – Inkami. W okresie największego rozkwitu Imperium Słońca, czyli niedługo przed przybyciem Hiszpanów, klasa rządząca była garstką w liczącej przynajmniej 10-12 milionów populacji poddanych. Mieszkańcy państwa stanowili niezwykle bogatą mozaikę narodów i paradoksalnie władcy z Cusco pieczołowicie dbali o zachowanie odrębności każdego z nich. Początków historii Inków trudno doszukać się w potwierdzonych badaniach historycznych, bowiem więcej ich w baśniowych legendach przekazywanych z ust do ust przez całe pokolenia górali andyjskich. Taki też wizerunek pierwszych monarchów inkaskich przekazał w kronikach Garcilaso Inka de la Vega.

Według tej legendy najpierw był czas wielkiego chaosu i barbarzyńskich zwyczajów ludzi. Ulitowało się największe bóstwo, Bóg słońca -Inti. Dla ratowania ludzkości zesłał z podobłocznej jaskini Domu Świtu (Pacaritanpu – keczua) dwoje swoich dzieci, brata i siostrę, męża i żonę zarazem, a byli to Manco Capac i Mama Ocllo Huaca. Inny mit mówi, że było to ośmioro rodzeństwa, ale pomyślnie przez próby przeszło tylko dwoje. Boskie pochodzenie pierwszej pary, jak i potem wszystkich władców nigdy nie było podważane przez potomnych, a ostatni Inka, Atahuallpa pochodzący z nieprawowitej królowej, miał powiedzieć dla usprawiedliwienia, iż ojcem jego jest Bóg Inti i nie jest istotne, kim była matka. Bóg Inti wyposażył swoje pierwsze ziemskie dzieci w rodzaj motyki wykonanej z litego złota i rozkazał wyruszać na poszukiwania miejsca, gdzie motyka łatwo zagłębi się w ziemię. Tak po długiej wędrówce Manco Capac i Mama Ocllo dotarli do pięknej, zielonej doliny górskiej. Tam motyka z łatwością dała się wbić w grunt i tam założyli pierwszą siedzibę, pierwsze miasto. Nazwali je Pępkiem Świata (Cuzco – keczua). Od Cuzco pierwsza para rozpoczęła misję cywilizowania dzikich mieszkańców. Z czasem coraz więcej prostych ludzi, a potem całych plemion, poddawało się panowaniu pierwszych władców. Niebiańska boskość władców i znaczna już ilość poddanych, doprowadziła do powstania Państwa Czterech Stron Świata (Tahuantinsuyu – keczua). Miało się to wydarzyć w pierwszej połowie XII wieku i trwać aż do przybycia Hiszpanów, czyli do początków wieku XVI.

Według tradycji i niektórych kronikarzy, do chwili przybycia Francisca Pizarra, było trzynastu władców-królów. Aczkolwiek w kościele katedralnym w Limie, na osiemnastowiecznym obrazie anonimowego autora przedstawiającym poczet wszystkich królów Peru, w tym inkaskich od Manco Capaca do Atahuallpy, doliczyć się można czternastu wizerunków władców indiańskich. Rodzi się w tym miejscu pierwsza i nie ostatnia wątpliwość. Jeśli Państwo Inków trwało cztery stulecia, to przynajmniej z powodów biologicznych władców musiało być więcej. Niewykluczone również, że legenda o pierwszych władcach została stworzona znacznie później, podczas panowania ostatnich Inków. Być może dla podtrzymania mitu o swoim boskim pochodzeniu i gwoli większego respektu ze strony poddanych. Nie zapominając o mitycznym pochodzeniu niektórych królów i o wieloznacznych źródłach informacji, można przedstawić domniemany poczet inkaskich królów, którego silnym argumentem jest jego dość logiczny układ. Imiona ujęte w nawiasach są inną transkrypcją języka keczua na język hiszpański.

1. Manco Cápac (Manko Qhápaq)

2. Sinchi Roca (Sinchi Roka)

3. Lloque Yupanqui (Lloqe Yupanki)

4. Mayta Cápac (Mayta Qhápaq)

5. Tarco Huamán (Tarko Wamán)

6. Cápac Yupanqui (Qhápaq Yupanki)

7. Inca Roca (Inka Roka)

8. Yahuar Huacac (Yawar Wakaq)

9. Wiracocha Inca (Wiraqocha)

10. Inca Urco (Urko) (1438)

11. Pachacútec Inca (Pachakúteq) (1438-1471)

12. Túpac Inca Yupanqui (Túpak Inka Yupanki) (1471-1493)

13. Huayna Cápac (Wayna Qhápaq) (1493-1524)

14. Huascar (Wáskar) (1524-1532)

15. Atahuallpa (Atawallpa) (1529-1533)

16. Túpac Huallpa (Túpak Wallpa) (1533)

17. Manco Inca Yupanqui (Manko Inka Yupanki) (1533-1545)

18. Paullu Inca (Paullo Inka) (1537)

19. Sayri Túpac (Sayri Túpak) (1545-1560)

20. Titu Cusi (Titu Kusi) (1560-1571)

21. Túpac Amaru (Túpak Amaru) (1571-1572)

Atahualpa, był przyrodnim bratem (po ojcu) króla Huascara z Cusco. Hayna Cápac po podbiciu i przyłączeniu do imperium królestwa Chimu, pozostał na północy pojmując za żonę Tozto Pallę, córkę ostatniego króla Skirów z Quito. Z tego związku urodził się bastard Atahualpa, który zgodnie z inkaską tradycją nie miał prawa do tronu w Cusco. Mimo, że podjął wyprawę do stolicy, to jednak nigdy tam nie dotarł, zgładzony przez Hiszpanów w Cajamarce.

W połowie XV wieku, podczas panowania Inki Pachacùtec‘a, przebudowano w Cusco zespół najważniejszych świątyń – Coricancha. Podobnym sposobem wznoszono świątynie i pałace w wielu miejscach imperium. Wszystkie ważne budynki wznoszono na planie prostokąta bądź kwadratu, za wyjątkiem świątyń słońca, które miały kształt okrągły lub owalny. Zasady te łatwo również dostrzec w budowlach Machu Picchu. Potężne mury sanktuarium powstały z granitowych głazów o nadzwyczajnie dopasowanych powierzchniach styku. W ścianach świątyń kamienne warstwy tworzyły równe, poziome linie, aczkolwiek w późniejszym okresie linie te ulegały jakby celowym załamaniom. Zewnętrzne powierzchnie zachowywały jak największą prostotę i pozbawione były jakichkolwiek ozdób. W żadnym fragmencie nie można dopatrzyć się śladów łuków. Przez porównanie konstrukcji w Machu Picchu z niemal identycznymi w innych, zbadanych i lepiej poznanych miejscach dawnego imperium Inków, pojawia się przekonywujący wniosek.

Tajemnicze miasto położone między dwoma górami Machu Picchu i Huayna Picchu zostało zbudowane w połowie XV wieku, czyli w czasach panowania króla Pachacùtec‘a, aczkolwiek nie można wykluczyć istnienia starszej zabudowy w tym miejscu. Skąd przybył lud, który stworzył najpotężniejsze państwo na kontynencie Ameryki Południowej?

Więcej w książce „Odkrycie Machu Picchu” – J.Walczak (2012}